Tuy tỉ lệ giải ngân cho vay kế hoạch vốn góp vốn đầu tư phát triển 5 tháng đầu năm 2017 cao hơn nữa khi đối chiếu với cùng kỳ năm 2016 song vẫn thấp khi đối chiếu với yêu cầu. Điều đó ảnh hưởng tới tăng trưởng, việc làm, tiêu tốn lãng phí vốn góp vốn đầu tư và giảm hiệu quả kêu gọi đầu tư trái phiếu cơ quan chỉ đạo của chính phủ (TPCP). Để cải thiện thực trạng này, cơ quan chính phủ cũng như Sở Tài chính đang thực thi nhiều phương án.
1 số ít Dự Án BĐS khai công mới năm 2016 đến lúc này vẫn chưa hoàn tất thủ tục về đầu tư thiết kế và xây dựng là một trong các nguyên nhân gây chậm giải ngân cho vay
quyết toán giải ngân 30,6% chiến lược vốn
Theo Nghị quyết của quốc hội giao, tổng cộng chi góp vốn đầu tư nâng tầm phát triển năm 2017 là 357.150 tỷ đồng, bao gồm: Vốn chi phí Chính phủ (NSNN) là 307.150 tỷ vnđ, vốn TPCP là 50.000 tỷ đồng.
báo cáo tình hình kinh tế- xã hội tháng 5 và 5 tháng đầu xuân 2017 của Tổng cục Thống kê đã cho chúng ta biết, vốn góp vốn đầu tư thực hiện từ nguồn NSNN đạt 88,8 ngàn tỷ đồng. Nguồn vốn này tăng 6% khi đối chiếu với cùng thời điểm năm 2016 nhưng mới chỉ bằng 30,6% kế hoạch năm. Cụ thể, vốn Trung ương điều hành đạt 19,5 nghìn tỷ đồng, tăng 5,9% cùng thời điểm, bằng 29% kế hoạch năm. Một số ít Sở có vốn quyết toán giải ngân tăng như GTVT (đạt 11.355 tỷ vnđ, tăng 55,4%), Sở Y tế (đạt 1.280 tỷ vnđ, tăng 23,4% so với cùng thời điểm năm ngoái) nhưng cũng không đạt kế hoạch. Gần đó, vốn giải ngân của một loạt các Sở, ngành khác như Sở nông nghiệp & trồng trọt và nâng tầm phát triển nông thôn, Sở gây dựng, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Sở Tài nguyên và môi trường tự nhiên, Bộ Công Thương, Sở Khoa học và Công nghệ; Bộ Thông tin và Truyền thông,… đều giảm khi đối chiếu với năm nay. Tương tự, vốn bản địa quản lý đạt 69,3 ngàn tỷ đồng, tăng 6,1% so với cùng thời điểm năm năm nay, bằng 31,1% kế hoạch năm.
Theo Tổng cục Thống kê, trong tháng 5 các nhà đầu tư và đơn vị thi công đã đẩy nhanh quy trình triển khai các công trình, Dự Án BĐS, vốn xúc tiến từ nguồn NSNN cao hơn tháng trước và cùng kỳ 2014. Tuy nhiên, cơ quan đó cũng chắc chắn tình hình giải ngân cho vay và triển khai nguồn vốn này trong 5 tháng đầu xuân còn chậm.
Lý giải lý do, đại diện thay mặt Sở Tài chính nhận định rằng, nếu việc chậm quyết toán giải ngân vốn của năm 2016 chủ yếu do lúng túng trong thực hiện Luật góp vốn đầu tư công thì 2016 lại do nảy sinh vất vả, thắc mắc trong việc triển khai chiến lược. Cụ thể, một số Sở, ngành và địa phương chưa nhập hoặc chỉ mới nhập một phần kế hoạch vốn được giao lên hệ thống tin tức điều hành và quản lý chi phí và kho bạc (TABMIS) nên không còn dự toán để giao dịch thanh toán (như Sở Giáo dục đào tạo, Sở GTVT,...).
sát đó, 1 số ít dự án bắt đầu khởi công mới năm 2016 đến lúc này vẫn chưa hoàn tất thủ tục về đầu tư kiến thiết xây dựng (giấy phép gây dựng, đánh giá phê duyệt thiết kế, dự toán, thủ tục đấu thầu) như Viện Hàn lâm Khoa học và công nghệ,... Đặc biệt, trong 4 tháng, một số ít Sở, ngành và địa phương còn đang triển khai các thủ tục đấu thầu, lựa chọn chủ thầu với những gói thầu mới nên chưa có khối lượng để thanh toán. Cùng theo đó, việc triển khai đề xuất kiến nghị tiết kiệm 10% tổng giá trị góp vốn đầu tư của từng dự án theo quy chế tại Nghị quyết số 89/NQ-CP phiên họp cơ quan chính phủ thường kỷ tháng 9/2016 khiến các Sở, ngành phải rà soát điều chỉnh dự toán, tác động ảnh hưởng đến công tác đấu thầu nên chưa có khối lượng triển khai. 1 số Dự Án BĐS đã có khối lượng nhưng không đến quá trình nghiệm thu sát hoạch hoặc không được nhà đầu tư sát hoạch và hoàn thành xong thủ tục thanh toán vốn.
Sở Tài chính cũng thẳng thắn nhìn nhận và đánh giá, cạnh bên những nguyên nhân khách quan nêu trên, không phủ nhận vẫn còn một số chủ đầu tư của dự án có tâm ý tập trung khối lượng lớn mới ra Kho bạc Chính phủ làm thủ tục thanh toán vốn hay vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng, tái an cư,...
Trong toàn cảnh TTCP đã có quyết định giao vốn kế hoạch góp vốn đầu tư vốn NSNN của năm 2017 (đợt 1) rất sớm, từ cuối năm 2016, nhưng quá trình các Sở, ngành và bản địa thực thi giải ngân trong Quý 1 còn thấp so với đề xuất, đã ảnh hưởng tác động tới đi lên, việc làm và lãng phí vốn góp vốn đầu tư và giảm hiệu quả kêu gọi đầu tư TPCP.
Nhiều giải pháp "thúc" giải ngân cho vay
giải ngân chậm sẽ ảnh hưởng liên đới đến tăng trưởng. Trong thời hạn trước đó, giải ngân vốn góp vốn đầu tư từ chi phí thường "ì ạch" các tháng đầu xuân, song lại dồn hết vào cuối năm gây không thể cân bằng trong tiến hành các mục tiêu kinh tế. Còn nhớ, năm năm nay là năm đặc biệt khi vướng triển khai nhiều Luật mới ban hành (Luật đầu tư sửa đổi, Luật thiết kế và xây dựng chỉnh sửa...), khiến tốc độ giải ngân quá chậm, 5 tháng đầu năm mới tết đến đạt hơn 33%, khiến chính phủ nước nhà phải "vào cuộc" thành lập Tổ công tác chỉ đạo, tình hình mới được cải thiện.
vì thế, ngay từ ở thời điểm cuối năm 2016, cơ quan chính phủ đã lưu ý xúc tiến giải ngân vốn góp vốn đầu tư công cho năm 2017. Mới đây, Phó TT Chính Phủ Vương Đình Huệ đã có chỉ đạo kiến nghị các Sở, cơ quan phải hoàn thành đồng loạt việc giao vốn kế hoạch góp vốn đầu tư công trung hạn 2016-2020. Trong đó, Sở chiến lược và góp vốn đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính trình thủ tướng chính phủ chiến lược giao vốn góp vốn đầu tư công năm 2017 (đợt 2), khoản đầu tư, danh mục dự án được phép lê dài thời khắc thực hiện giải ngân vốn đầu tư kế hoạch năm 2016 sang năm 2017, lê dài thời gian thực hiện quyết toán giải ngân vốn đầu tư nguồn NSNN năm năm ngoái vẫn còn nhu yếu sử dụng, biện pháp kiểm soát và điều chỉnh kế hoạch vốn TPCP quá trình 2011-2015 và quy trình 2014-2016 theo như đúng chỉ đạo của TTCP.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng giao các Sở, ngành rà soát, chỉnh sửa, bổ trợ các quy định của pháp luật liên quan đến đầu tư, kinh doanh thương mại. Sở chiến lược và đầu tư hoàn thành xong chỉ thị của TTCP về đẩy nhanh quy trình triển khai và quyết toán giải ngân vốn đầu tư công năm 2017; điều tra và nghiên cứu, kiến nghị TTCP cho phép phát hành Nghị quyết của cơ quan chính phủ về yếu tố này; sâu sát, kịp thời hướng dẫn, đôn đốc, gỡ rối khó khăn vất vả cho các Bộ, ngành, địa phương trong quyết toán giải ngân vốn đầu tư công năm 2017.
Sở Tài chính nhận nghĩa vụ thanh tra rà soát các văn bản hướng dẫn về kiểm soát chi và giải ngân chiến lược đầu tư vốn NSNN, vốn TPCP theo hướng đơn thuần hóa thủ tục, tương thích quy định của pháp luật, trường hợp vượt thẩm quyền giải trình Thủ tướng Chính phủ; định kỳ 15 ngày và hàng tháng cập nhật tình hình báo cáo giải trình TTCP, đồng gửi Sở kế hoạch và góp vốn đầu tư. Sở kiến thiết xây dựng kịp thời phát hành các văn bản hướng dẫn triển khai Nghị định số 42/2017/NĐ-CP về chỉnh sửa Nghị định số 59/2015/NĐ-CP về quản lý và điều hành góp vốn đầu tư xây dựng; tăng cường đôn đốc, gỡ rối khó khăn trong việc lập, thẩm định Dự Án BĐS góp vốn đầu tư gây dựng, thiết kế dự toán thiết kế xây dựng công trình, việc thành lập các ban điều hành chuyên ngành, ban quản lý địa điểm, ban quản lý điều hành góp vốn đầu tư kiến thiết xây dựng,…
Bộ Tài nguyên và môi trường chủ trì, liên hợp với những Bộ: Tư pháp, kế hoạch và đầu tư, Tài chính, GTVT thanh tra rà soát lại các quy chế về nhìn nhận ảnh hưởng tác động môi trường tự nhiên của các dự án đầu tư xây dựng cơ bản bảo đảm hợp với trong thực tiễn, đề xuất kiến nghị sửa đổi các quy chế không cần thiết và tiến hành quyết liệt, khẩn trương, không làm kéo dài thời khắc chuẩn bị đầu tư các Dự Án BĐS.
Theo chức năng, nhiệm vụ của họ, để thúc đẩy quyết toán giải ngân từ nay đến trong thời gian cuối năm, Sở Tài chính đã và đang trình TTCP giao các Sở, ngành trung ương và bản địa tăng cường chỉ đạo các nhà đầu tư chủ động xúc tiến thực thi kế hoạch, triển khai xong các thủ tục sát hoạch, tỉnh thanh hóa vốn; thanh tra rà soát các thắc mắc trong việc xúc tiến và tỉnh thanh hóa vốn đầu tư để kịp thời xử lý. Trường hợp vượt thẩm quyền báo cáo thủ tướng chính phủ cân nhắc, quyết định hành động.
Cùng với đó, các Bộ, ngành địa phương định kỳ lập giải trình gửi Sở chiến lược và góp vốn đầu tư, Bộ Tài chính theo đúng thời gian ấn hạn quy chế, báo cáo rõ tình hình giải ngân, các tồn tại thắc mắc, đồng thời kiến nghị các giải pháp nhằm thực hiện tốt kế hoạch vốn đầu tư phát triển năm 2017.
Sở Tài chính sẽ căn cứ kết quả giải ngân kế hoạch vốn đầu tư nâng tầm phát triển năm 2017 của các dự án Bất Động Sản, cùng theo đó trên cơ Sở những nội dung vất vả, vướng mắc và các đề xuất kiến nghị của các Bộ, ngành địa phương để thực thi kiểm tra, xác lập nguyên nhân chậm giải ngân cho vay ở một số Bộ, ngành, bản địa và tại 1 số dự án Bất Động Sản lớn để có biện pháp đôn đốc, tháo gỡ vướng mắc trong thẩm quyền hoặc báo cáo giải trình TT Chính Phủ so với các nội dung vượt thẩm quyền.
